Δανειστές

του Αυγούστου Στρίντμπεργκ από την Ομάδα Νάμα, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη

Η Ομάδα Νάμα ανεβάζει την κλασική τραγικωμωδία «Δανειστές» του μεγάλου Σουηδού δραματουργού Αυγούστου Στρίντμπεργκ στην Κεντρική Σκηνή του Επι Κολωνώ. Γραμμένη το 1888, πραγματεύεται με μοναδική διεισδυτικότητα τις σχέσεις και τις συγκρούσεις των δυο φύλων.

Στο λόμπυ ενός παραθαλάσσιου θερέτρου ο Άντολφ και ο Γκουστάβ οργανώνουν ένα σχέδιο για να αποκαλύψουν τις απιστίες της Θέκλας, γυναίκας του Άντολφ. ‘Ετσι αρχίζει ένα παιχνίδι εξουσίας οπού τρία πρόσωπα συγκρούονται, εκδικούνται, εξομολογούνται, έρχονται αντιμέτωποι με το παρελθόν και τα ανεξόφλητα χρέη τους.

Ερμηνεύουν: Αθηνά Αλεξοπούλου, Θάνος Αλεξίου, Άγης Εμμανουήλ

Δεκέμβριος, 2025

Κεντρική Σκηνή

πρεμιέρα: 13 Ιανουαρίου 2009

ημέρες & ώρες παραστάσεων: Κυριακή 21.30 & Δευτέρα 21.00

διάρκεια: 80 λεπτά

τιμές εισιτηρίων: 20€ κανονικό, 15€  μειωμένο, 12€ φοιτητικό

λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου

Δυο άντρες έχουν γνωριστεί σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο. Ο Άντολφ θεωρώντας τον Γκουστάβ έμπιστο, αρχίζει να μιλάει ανοιχτά για την γυναίκα του, τη Θέκλα. Οι συζητήσεις τους στο λόμπυ του θέρετρου οδηγούν σε κάποια σκληρά συμπεράσματα για το αντίθετο φύλο, τα οποία με την σειρά τους οδηγούν ε ένα σχέδιο. Πρώτα ο Άντολφ θα αλλάξει την συμπεριφορά του απέναντι στην γυναίκα του θέλοντας να της επιβληθεί, ενώ ο Γκουστάβ θα κρυφακούει από το διπλανό δωμάτιο στη συνέχεια ο Γκουστάβ θα εμφανιστεί στη Θέκλα ενώ ο Άντολφ με την σειρά του θα κρυφακούει. Ο στόχος τους είναι να αποκαλύψουν το πραγματικό πρόσωπο της Θέκλας και να συμπεράνουν εάν είναι πιστή στον σύζυγο της. Ακολουθούν απρόβλεπτές εξελίξεις που ωθούν τους χαρακτήρες σε άκρα και δημιουργούν μια κατάσταση αστεία και τραγική μαζί.

Οι «Δανειστές» είναι μια «τραγικωμωδία», όπως χαρακτηρίζει ο ίδιος το έργο του, στην οποία τα πάθη και οι έννοιες περιπλέκονται σε ένα λαβυρινθώδες κυνηγητό. Ο καθένας από τους χαρακτήρες διεκδικεί το δίκιο του, αναζητά το εγώ του, συγκρούεται με το παρελθόν του, απαιτεί να του επιστραφούν τα ψυχικά του δάνεια, «χτυπά» το αντίθετο φύλο σαν αν είναι ο εχθρός του, ψάχνει απεγνωσμένα τον έρωτα και την αγάπη.

Γραμμένο το 1888, την ίδια χρονιά που έγραφε και την «Δεσποινίδα Τζούλια» και ένα χρόνο μετά το αυτοβιογραφικό του «Απολογία ενός τρελού» αποτελεί το αγαπημένο έργο του συγγραφέα.

Σύμφωνα με τον Στρίντμπεργκ «Οι Δανειστές» είναι πέρα για πέρα μοντέρνοι, ανθρώπινοι, συναρπαστικοί. Τα τρία πρόσωπα είναι ενδιαφέροντα από την αρχή ως το τέλος. Πρόκειται για ένα έργο διαχρονικό, εφόσον μιλάει για τη σύγκρουση του άντρα με την γυναίκα επιτυγχάνοντας μια ουσιαστική σκιαγράφηση των δυο φύλων πέρα από κάθε ηθογραφικό περιορισμό.

λίγα λόγια από τον σκηνοθέτη

Οι Δανειστές είναι ένα αλλεπάλληλο κυνηγητό μέσα σε λαβύρινθο όπου οι χαρακτήρες αλλάζουν συνεχώς ρόλους κυνηγού και κυνηγημένου. Το κυνηγητό ενώ δεν είναι κυριολεκτικό είναι αδυσώπητο. Τα πάντα συμβαίνουν μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Τη μια στιγμή τα πάθη κρύβονται κάτω απ’ τα λόγια και την άλλη τα λόγια πυροδοτούν τα πάθη. Οι εκρήξεις όμως αρχίζουν σιγά – σιγά να διαλύουν τα κοινωνικά παραπετάσματα και το έδαφος παύει να είναι στέρεο. Τα δυο φύλλα είναι καταδικασμένα σε κατά μέτωπο σύγκρουση αφού ο Στρίντμπεργκ τα εγκλώβισε μέσα στο πιο αδιέξοδο σχήμα: το τρίγωνο. Μέσα στη δυαδική σχέση προσέθεσε βάναυσα και ένα τρίτο πρόσωπο. Έναν «σκελετό». Το μόνο που μένει πια είναι αγώνας μέχρι τέλους. Αγώνας ανθρώπινων αδυναμιών. 

λίγα λόγια από τον συγγραφέα

Ο Στρίντμπεργκ για τους «Δανειστές»:

Σε μια εβδομάδα, θα σας στείλω μια καινούργια νατουραλιστική τραγωδία, καλύτερη απ’ τη Δεσπoινίδα Julie, με τρία πρόσωπα, ένα τραπέζι, δυο καρέκλες και χωρίς Ανατολή ηλίου.

Στον εκδότη του, Karl Otto Bonnier, 21/08/1888

Σας στέλνω αυτό το έργο, που είναι καλύτερο απ’ τη Δεσποινίδα Julie, και όπου έχω πραγματοποιήσει με μεγαλύτερη επιτυχία την καινούργια μορφή [θεάτρου]… Η πλοκή είναι συναρπαστική, όσο συναρπαστική είναι η πνευματική δολοφονία η ανάλυση και τα κίνητρα [των προσώπων], εξαντλητικά η άποψη [του συγγραφέα], αμερόληπτη: ο συγγραφέας δεν κρίνει κανέναν, εξηγεί μόνο και συγχωρεί. Και, μ’όλο που έχει κάνει ελκυστική ακόμα και την πολυγαμική γυναίκα, αυτό δεν σημαίνει πως υπερασπίζεται την πολυγαμία. Ίσα-ίσα, λέει πως είναι κατακριτές, εξαιτίας των δυσάρεστων συνεπειών της.

Στον εκδότη του, Joseph Seligmann, 29/09/1888

Είναι το πιο αγαπημένο μου έργο, το διαβάζω και το ξαναδιαβάζω, ανακαλύπτοντας ολοένα καινούργιες λεπτές αποχρώσεις…Η Δεσποινίς Julie κάνει ακόμα συμβιβασμούς με το ρομαντισμό και τα [ζωγραφιστά] σκηνικά…αλλά οι Δανειστές είναι πέρα για πέρα μοντέρνοι, ανθρώπινοι, συναρπαστικοί, τα τρία πρόσωπα είναι ελκυστικά και ενδιαφέροντα από την αρχή ως το τέλος.

Στον εκδότη του, Joseph Seligmann, 16/10/1888

 Οι Δανειστές είναι το πιο ώριμο έργο μου…Θα βρείτε τη γυναίκα-βαμπ γοητευτική, επηρμένη, παρασιτική…ερωτευμένη (με δυο άντρες ταυτόχρονα!), τρυφερή, μητρική, με μια λέξη γυναίκα-όπως εγώ τη βλέπω!

Στο γάλλο φίλο του, Charles de Casonove, 26/05//1892

συντελεστές

Γιώργος Παλούμπης

Σκηνοθεσία

Μάριος Πλωρίτης

Μετάφραση 

Γιώργος Χατζηνικολάου

Σκηνικά

Λουκία Μιννέτου

Κουστούμια

Μάριος Στρόφαλης

Μουσική

Βασίλης Κλωτσοτήρας

Φωτισμοί

Σταύρος - Χρήστος Βλαχάκης

Αφίσα – Πρόγραμμα – Φωτογραφίες

διανομή

Αθηνά Αλεξοπούλου

Θέκλα

Θάνος Αλεξίου

Άντολφ