Η παιδική παράσταση «Μ’ ένα κόκκινο σκουφί» του Θεάτρου Κούκλας Κοκού-Μουκλό, που παρουσιάζεται στο Θέατρο Επί Κολωνώ, συνιστά ένα εξαιρετικό παράδειγμα εφαρμοσμένης παιδαγωγικής θεάτρου και συστήνεται ανεπιφύλακτα σε παιδιά προσχολικής αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας. Το κουκλοθέατρο και το διαδραστικό παιχνίδι χρησιμοποιούνται ως τεχνικές για να προκαλέσουν αβίαστα προβληματισμούς γύρω από σύγχρονα κοινωνικά και οικολογικά ζητήματα, εισάγοντας ένα ανατρεπτικό δευτερεύον αφηγηματικό επίπεδο.

Η διασκευή του κλασικού παραμυθιού της «Κοκκινοσκουφίτσας» αποκτά εδώ απρόσμενες διαστάσεις. Το αφήγημα εμπλουτίζεται με την εισαγωγή δύο κυνηγών που λειτουργούν ως οι πραγματικοί «κακοί» της ιστορίας. Αυτοί οι κυνηγοί αιχμαλωτίζουν αθώα πουλιά σε κλουβιά, μια σκληρή αλλά ρεαλιστική εικόνα που φέρνει τα παιδιά αντιμέτωπα με το ζήτημα της περιβαλλοντικής καταστροφής και της εκμετάλλευσης της φύσης.

Το κεντρικό εύρημα της πλοκής, η προσπάθεια των κυνηγών να ενοχοποιήσουν την Κοκκινοσκουφίτσα για τις πράξεις τους, εισάγει έννοιες όπως η αδικία, η χειραγώγηση και η ανάγκη για επαλήθευση των πληροφοριών. Το παραμύθι ξεφεύγει έτσι από τη γραμμική ηθική και γίνεται ένα εργαλείο για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, καλώντας τους μικρούς θεατές να αναγνωρίσουν και να αμφισβητήσουν την προπαγάνδα.

Η επιλογή του κουκλοθεάτρου είναι κομβική για τη διαχείριση αυτών των σύνθετων θεμάτων. Η κούκλα λειτουργεί ως «ασφαλής απόσταση» (aesthetic distance) για το παιδί-θεατή, επιτρέποντάς του να παρατηρήσει και να επεξεργαστεί τη θεματική της αιχμαλωσίας και της αδικίας χωρίς να βιώσει άμεσο φόβο ή άγχος.

Οι κούκλες, που «ζωντανεύουν» από την Εύη Καρρά και τη Στέλλα Μαγγανά, καθιστούν τους χαρακτήρες –ακόμη και τους κακούς κυνηγούς– οικείους, διατηρώντας μια ισορροπία μεταξύ της σοβαρότητας του θέματος και της παιδικής ψυχαγωγίας.

Ο διαδραστικός χαρακτήρας της παράστασης είναι το επιστέγασμα της παιδαγωγικής της αξίας. Οι ηθοποιοί ενθαρρύνουν συστηματικά τα παιδιά να παρέμβουν στη δράση. Όταν οι κυνηγοί προσπαθούν να ρίξουν το φταίξιμο στην Κοκκινοσκουφίτσα, τα παιδιά δεν μένουν σιωπηλοί μάρτυρες. Καλούνται να δράσουν, να προειδοποιήσουν, να αποκαλύψουν την αλήθεια. Να φορέσουν και εκείνα το κόκκινο σκουφί…

Αυτή η πρακτική ενσωματώνει ιδέες από το Θέατρο του Καταπιεσμένου του Boal, όπου ο θεατής μετατρέπεται σε «spect-actor». Τα παιδιά μαθαίνουν βιωματικά την αξία της παρέμβασης και της συλλογικής ευθύνης. Μέσα από το παιχνίδι, εκπαιδεύονται στο να μην παραμένουν απαθείς μπροστά στην αδικία (τα φυλακισμένα πουλιά), αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο στην αποκατάσταση της τάξης.

Μια παράσταση υψηλής αισθητικής και ουσίας που αφήνει στους μικρούς θεατές κάτι πολύτιμο: τη συνείδηση της δικής τους δύναμης να αλλάζουν τον κόσμο…

Πηγή: Νεκτάριος-Γεώργιος Κωνσταντινίδης, culturetime, 05/12/2025