Όταν μία νεαρή κοπέλα εξαφανίζεται μυστηριωδώς στη Βέροια, ο σύντροφος την αναζητά συντετριμμένος. Καθώς οι έρευνες προχωρούν, αποκαλύπτεται πως η κοπέλα έχει δολοφονηθεί και ο δολοφόνος δεν είναι άλλος από τον σύντροφό της. Βασισμένο σε αληθινή ιστορία που συγκλόνισε την κοινή γνώμη στην χώρα μας, το πρώτο έργο του Γιώργου Χριστουδούλου, Ο Συνεργός παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία του ίδιου στο Θέατρο Επί Κολωνώ με μια όμαδα εξαίρετων συντελεστών. Η Φανή Παναγιωτίδου μας μίλησε για την ιστορία γυναικοκτονίας που παρακολουθούμε στη σκηνή και τον τρόπο που την επηρέασε η συγκεκριμένη δουλειά. Για το τι κάνει έναν άνθρωπο θύτη, αλλά και για το αν μπορεί να προστατευτεί ένα πιθανό θύμα. Για το θέατρο και τη δύναμή του να κινήσει κάτι μέσα μας.
Τι σε συγκινεί στο κείμενο; Ποιες νέες σκέψεις έκανες για τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη δουλειά μέχρι τώρα;
Στο κείμενο με συγκινούν οι σχέσεις των προσώπων και η δοκιμασία που αυτές υφίστανται. Υπάρχει μια αλυσίδα αγάπης από τον έναν στον άλλο, υπάρχει ο κοινός τόπος που τους συνδέει, τα πράγματα που έχουν χτίσει και ονειρευτεί μαζί. Το αίσθημα της προδοσίας από το αγαπημένο πρόσωπο, τον “δικό τους“ άνθρωπο, γίνεται αβάσταχτο.
Η δουλειά αυτή με έκανε να καταλάβω πόσο ανάγκη έχω ως ηθοποιός να επικοινωνώ και να στηρίζομαι στους συμπαίκτες μου πάνω στη σκηνή, είτε πρόκειται για πρόβα είτε για παράσταση. Σκέφτηκα επίσης πολύ πάνω στην σχέση μου με την δική μου κόρη και στην ευθύνη που έχω απέναντι στους ανθρώπους που γίνονται κομμάτι της ζωής μου.
Είναι κάθε άνθρωπος ικανός για φόνο ανάλογα με τις συνθήκες στις οποίες θα βρεθεί ή πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για να φτάσει σε τέτοια πράξη;
Πιστεύω ότι λίγοι άνθρωποι δεν είναι ικανοί για φόνο. Μπορώ να φανταστώ ακραίες καταστάσεις που θα οδηγούσαν πολλούς από μας σε φόνο όμως στην παράστασή μας δεν υπάρχει μια τέτοια κατάσταση. Ο θύτης σκοτώνει επειδή αμφισβητείται η εξουσία του πάνω στην σύντροφό του, επειδή εκείνη αρνείται να χειραγωγηθεί. Για μια τέτοια πράξη πιστεύω ότι ναι, υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Υπάρχει σίγουρα εγωκεντρισμός και υπερεκτίμηση του εαυτού, υπάρχει εξουσιομανία και απαξίωση της υπόστασης των άλλων, θυμός και ζήλεια για όσα δεν μπορούν να ελεγχθούν.
Η γυναικοκτονία είναι κάτι που χαρακτηρίζει την δική μας εποχή ως επί το πλείστον ή υπήρχε πάντα;
Και βέβαια υπήρχε πάντα. Αυτό που ίσως μας σοκάρει σήμερα είναι ότι θεωρούμε πως στην σύγχρονη ελληνική κοινωνία έχουμε λύσει κάποια ζητήματα όπως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία και την οικογένεια ή η ασφάλεια και η προστασία των ευάλωτων ομάδων. Οι επαναλαμβανόμενες γυναικοκτονίες κρούουν τον κώδωνα της επαγρύπνησης.
Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης; Το θύμα έχει τη δυνατότητα να αποτρέψει μια τέτοια κατάληξη;
Ας μην έχουμε αυταπάτες. Βίαιοι και θερμοκέφαλοι άνθρωποι θα υπάρχουν πάντα όπως και αντίστοιχα θύματα. Θεωρώ ότι η γενικότερη κουλτούρα και διαπαιδαγώγηση των νέων κυρίως ανθρώπων μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Όλοι μας, ανεξαρτήτως μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου, θα πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να εκπαιδευτούμε στον διάλογο και την ανεκτικότητα, στην αποδοχή του διαφορετικού και την υπεράσπιση των ατομικών δικαιωμάτων. Είναι πράγματα που μαθαίνονται και εξασκούνται πιστεύω ως ένα σημαντικό βαθμό.
Το θέατρο μπορεί να συμβάλει σε κάποια κοινωνική αλλαγή δραστικά ή απευθύνεται σε ήδη ευαισθητοποιημένους ανθρώπους;
Κλίνω περισσότερο προς το δεύτερο. Το κοινό μιας παράστασης είναι ως επί το πλείστον ένα ευαισθητοποιημένο κοινό που επιδιώκει να συγκινηθεί ή να προβληματιστεί μέσω της συγκεκριμένης μορφής τέχνης. Δεν νομίζω ότι το θέατρο μπορεί να συμβάλει δραστικά σε κάποια κοινωνική αλλαγή, η δύναμή του λειτουργεί υπόγεια και έμμεσα. Το μήνυμα της εκάστοτε παράστασης περνάει ανεπαίσθητα στο κοινό που το κουβαλάει και το επεξεργάζεται ενδεχομένως για καιρό. Προσωπικά πιστεύω ότι το ίδιο το θέατρο είναι το μήνυμα. Όσο υπάρχουν άνθρωποι διατεθειμένοι να θυσιάσουν χρόνο και χρήμα για να έρθουν να ακούσουν και να δουν άλλους ανθρώπους να καταπιάνονται με τα ζητήματα της ανθρώπινης ψυχής και να αναρωτιούνται από κοινού για αυτά, όλο και κάποια κοινωνική αλλαγή προς το καλύτερο μπορεί να επέλθει.
Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον; Τι σου δίνει δύναμη και πίστη στην καθημερινότητα;
Μπορεί να σας φανεί αντιφατικό: Θεωρώ τον εαυτό μου έναν γενικά αισιόδοξο άνθρωπο αλλά δεν μπορώ να πω ότι είμαι αισιόδοξη για το μέλλον. Νομίζω ότι από τις δυνατές εκδοχές του ο άνθρωπος επέλεξε να επιδείξει και να επιβάλει την χειρότερη. Η καθημερινότητα πάλι είναι μια άλλη υπόθεση. Υπάρχουν οι φωτεινές περιπτώσεις ανθρώπων που με το χιούμορ, την μεγαλοψυχία, την ευαισθησία τους μου δίνουν δύναμη. Υπάρχει η αδιαπραγμάτευτη αγάπη της κόρης μου, η στήριξη από την οικογένειά μου, η υπέροχη δουλειά μου, οι άνθρωποι που συνειδητά με επιλέγουν για να είμαι κοντά τους σε μια δεδομένη στιγμή. Τις περισσότερες φορές είναι υπέρ αρκετά.
Πηγή: Ήβη Βασιλείου, cue magazine, 31/03/2024
